Kriptografi

Bilgisayar teknolojisindeki ilerlemeler verileri daha erişilebilir hale getirdi. Bu gelişmenin sunduğu avantajları yanında dezavantajları da mevcut. Çevrimiçi veriler, hırsızlık ve dolandırıcılık dahil olmak üzere birçok tehdide açıktır. Kriptografi (veya kriptoloji), bilgiyi depolama ve dağıtımındaki bazı risklerden korumayı mümkün kılan bir çözümdür. Verileri şifreleme kavramının yeni olduğu söylenemez. Dijital çağdan önce bile insanlar, iletmek istediği verilerin okumasını önlemek için mesajları şifreliyordu. Ancak bilgi işlem cihazlarının artan kullanımı, şifreleme bilimini tamamen yeni bir düzeye getirdi.

Kriptografi nedir?

Birkaç kelimeyle kriptografi, bilgiyi gizleme bilimidir. Daha spesifik olarak, modern kriptografi, verileri şifrelemek ve şifresini çözmek veya bilgilerin bütünlüğünü ve gerçekliğini teyit etmek için matematiksel teorileri ve hesaplamaları kullanır. Temel bir metin şifreleme işleminde, bir düz metni (basit anlaşılır veriler) şifreli metne (okunamayan) dönüştüren bir algoritmadan geçirir. Bu işlem sonucunda, gönderilen bilgilerin yalnızca belirli bir şifre çözme anahtarına sahip bir kişi tarafından okunabileceği garanti edilir. Belirli şifreleme teknikleri kullanılarak, güvenli olmayan ağlar üzerinden bile hassas veriler gönderilebilir. Şifreleme düzeyi, verilerin gerektirdiği koruma derecesine bağlı olarak değişir. Örneğin normal kişisel dosyalarda (telefon rehberi gibi) kullanılan güvenlik türü, kripto para birimi ağlarında kullanılanla aynı değildir. Kriptografinin nasıl çalıştığını öğrenmek, kripto para sistemlerindeki önemini anlamak için çok önemlidir. Bitcoin'inki gibi çoğu blok zinciri sistemi, dijital işlemlerin çok güvenli bir şekilde gerçekleştirilebileceği, merkezi olmayan ve halka açık bir defter olarak işlev görmelerine izin veren belirli kriptografik algoritmalar kullanır.

Kriptografi Nasıl Çalışır?

Modern kriptografi çeşitli çalışma alanlarından oluşur. Ancak temel olarak simetrik şifreleme, asimetrik şifreleme, karma şifreleme ve dijital imzalardan oluşmaktadır. Bitcoin protokolü, ağın güvenliğini sağlamak ve her işlemin geçerliliğini sağlamak için kriptografik algoritmalar kullanır. Dijital imzalar, her kullanıcının yalnızca kendi cüzdanındaki fonları harcayabileceğini ve bu fonlarla çift harcama (double spending) yapılamayacağını garantiler. Örneğin, Veli Ayşe’ye 2 Bitcoin gönderdiğinde Veli’nin cüzdanından 2 Bitcoin çıkar ve Ayşe’nin cüzdanına eklenir. Bu işlem dijital imzalı bir mesaj olarak blok zincire kaydedilir.

Bitcoin Protokolünün bir diğer önemli unsuru, İş Kanıtı (PoS, Proof of Stake) konsensüs mekanizmasını ve madencilik sürecini tanımlayan Hashcash işlevidir (ağın güvenliğini sağlamaktan, işlemleri doğrulamaktan ve yeni paralar oluşturmaktan sorumlu işlev). Hashcash, SHA-256 adlı bir şifreleme algoritması kullanır. Kriptografi, blok zinciri teknolojisinin önemli bir parçasıdır. Sadece Bitcoin için değil tüm blok zinciri ve kripto paraların temelini oluşturur. Dağıtık ve merkezsiz ağlarda uygulanan kriptografi, Bitcoin ve diğer merkezi olmayan dijital para birimlerini yaratıp güvene ihtiyaç duymayan (trustless) finans sistemin kurulmasını sağladı.