Blockchain teknolojisinin ortaya çıkan birçok kullanım durumu arasında, dijital kimlik yönetimi ve doğrulama belki de en umut verici olanlardan biridir. Günümüze kadar tüm dünyada milyarlarca insan defalarca kez kişisel veri ihlallerinden etkilendi. Hassas bilgileri depolamak, aktarmak ve doğrulamak için daha güvenli yöntemlere yadsınamaz bir ihtiyaç vardır. Bu bağlamda blockchain sistemleri, çoğu merkezi veri tabanının karşılaştığı bazı zorlukları yenebilecek çözümler getirmektedir.

Blockchain dijital kimlik sistemlerine nasıl uygulanabilir?

Temel olarak, bir dosya bir blockchain sistemine kaydedildiğinde, bilgilerinin gerçekliği ağı koruyan birçok düğüm tarafından sağlanır. Başka bir deyişle, birden fazla kullanıcı tarafından verilerin doğruluğu kontrol edilir.

Böyle bir senaryoda, ağın düğümleri dijital kayıtların doğrulanması ve doğrulanmasından sorumlu yetkili kurumlar veya devlet kurumları tarafından kontrol edilebilir. Her düğüm, verilerin gerçekliği ile ilgili olarak “oy verebilir”, böylece dosyalar arttırılmış güvenlik seviyesiyle resmi bir belge gibi kullanılabilir.

Kriptografinin rolü

Blockchain tabanlı kimlik sisteminin hassas bilgilerin doğrudan veya açık bir şekilde paylaşılmasına gerek yoktur. Bunun yerine dijital veriler hash fonksiyonları, dijital imzalar ve sıfır-bilgi ispatları gibi şifreleme teknikleri kullanılarak paylaşılabilir ve doğrulanabilir.

Hash algoritmalarının dijital parmak izi olarak kullanılabilir olması sebebiyle devlet kurumları veya diğer resmi kuruluşlar, belgelere resmiyet kazandırmak için dijital imzalar üretebilir.

Örneğin bir vatandaş belgelerini yetkili bir kuruma verdiğinde benzersiz bir hash (dijital parmak izi) oluşturabilirler. Kurum daha sonra bu hash’in geçerliliğini doğrulayan bir dijital imza oluşturabilir. Böylelikle evraka resmiyet kazandırabilirler.

Öz-Egemen Kimlik

Kendi kendine egemen kimlik kavramı, her kullanıcının kişisel cüzdanlarda (kripto cüzdanlarına benzer şekilde) saklanabilecek verileri üzerinde tam kontrole sahip olduğu bir modeli ifade eder. Bu bağlamda, bilgilerinin ne zaman ve nasıl paylaşıldığına karar verilebilir. Örneğin, birisi kredi kartı kimlik bilgilerini kişisel bir cüzdanda saklayabilir ve daha sonra bu bilgileri gönderen bir işlemi imzalamak için özel anahtarını kullanabilir. Bu işlem kredi kartının gerçek sahibi olduklarını kanıtlamalarını sağlayacaktır.

Blockchain teknolojisi çoğunlukla kripto paraları depolamak ve değiştirmek için kullanılırken, kişisel belgeleri ve imzaları paylaşmak ve doğrulamak için de kullanılabilir. Örneğin bir kişi bir devlet kurumuna akredite bir yatırımcı statüsünü imzalatabilir ve daha sonra bu gerçeğin onayını bir “sıfır bilgi kanıtı protokolü” aracılığıyla bir aracı kuruma aktarabilir. Sonuç olarak aracı kurum, net değeri veya geliri hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olmasa bile yatırımcının uygun şekilde akredite olduğundan emin olabilir.

Potansiyel avantajlar

Dijital kimlikte kriptografi ve Blockchain'in uygulanmasının iki büyük faydası vardır. Birincisi, kullanıcıların kendi kişisel bilgilerinin nasıl ve ne zaman kullanıldığı üzerinde daha iyi kontrol sahibi olabilmeleridir. Bu durum verilerin merkezi veri tabanlarında depolanmasıyla ilgili tehlikeleri büyük ölçüde azaltacaktır. Ayrıca Blockchain ağları kriptografik sistemlerin kullanımı yoluyla daha yüksek düzeyde gizlilik sağlayabilir. Sıfır bilgi kanıtı protokolleri, kullanıcıların kendileriyle ilgili ayrıntıları paylaşmalarına gerek kalmadan belgelerinin geçerliliğini kanıtlamalarına izin verir.

İkinci avantaj, Blockchain tabanlı dijital kimlik sistemlerinin geleneksel olanlardan daha güvenilir olabilmesidir. Örneğin dijital imzaların kullanılması, bir kullanıcı hakkında yapılan bir iddianın kaynağını doğrulamayı nispeten kolaylaştırabilir. Bunun dışında, Blockchain sistemleri bir kişinin bir bilgi parçasını tahrif etmesini zorlaştıracak ve her türlü veriyi sahtekarlıklara karşı etkili bir şekilde koruyabilecektir.

Potansiyel sınırlamalar

Blockchain'in birçok kullanım durumunda olduğu gibi, dijital tanımlama sistemlerinde kullanılmasıyla ilgili de bazı zorluklar vardır. Belki de en zor sorun, bu sistemlerin hala “sentetik kimlik hırsızlığı” olarak bilinen kötü amaçlı işlemlere karşı savunmasız olacağıdır.

Sentetik kimlik, tamamen yeni bir kimlik oluşturmak için farklı bireylerden geçerli bilgileri birleştirmeyi içerir. Sentetik bir kimlik oluşturmak için kullanılan her bilgi parçası doğru olduğundan, bazı sistemler sahte olanları gibi tanıması için kandırılabilir. Bu tür saldırılar, kredi kartı dolandırıcıları tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bu sorun dijital imzaların kullanılmasıyla hafifletilebilir, böylece kombine belgeler blok zincirde geçerli kayıt olarak kabul edilmeyecektir. Örneğin, bir devlet kurumu her belge için ayrı ayrı dijital imzalar sağlayabilir. Ancak aynı kişi tarafından kaydedilen tüm belgeler için ortak bir dijital imza da sağlayabilir.

Bir başka dikkat çekici nokta küçük Blockchain ağlarında daha muhtemel olan yüzde 51 saldırı olasılığıdır. Yüzde 51'lik bir saldırı, esas kayıtları değiştirerek bir Blockchain’in yeniden yapılandırma potansiyeline sahiptir. Neyse ki özel blok zincirler, yalnızca güvenilir düğümleri doğrulayıcı olarak kabul edecekleri için bu tür saldırıların olasılığını azaltabilir. Ancak bu durum bu sefer de daha merkezi ve daha az demokratik bir model yaratacaktır.